Αυτός ο συνοπτικός Τουριστικός Οδηγός φτιάχτηκε με σκοπό να σας προσφέρει μια σύντομη αλλά ταυτόχρονα και περιεκτική ενημέρωση για τα αξιοθέατα και την ιστορία της Αγίας Παρασκευής Κόνιτσας. Το ιδιαίτερο στην ενότητα αυτή είναι ότι θα βρείτε ακόμη πληροφορίες και για την ευρύτερη περιοχή, γεγονός που καθιστά τη διαμονή σας στο χωριό μας περισσότερο ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα αποκτάτε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τον όμορφο τόπο μας.
Το χωριό μας
Το όνομα
Το χωριό μας ονομάστηκε Αγία Πορασκευή το 1953. Το προηγούμενο όνομα ήταν Κεράσοβο.
Για την ετυμολογία της λέξης υπάρχουν δυο θεωρίες:
Η πρώτη ισχυρίζεται ότι προέρχεται από τη θεά της μυθολογίας «Κηρ». η οποία ήταν η πηγή των συμφορών γιο τους ανθρώπους και το ρήμα «σοβώ» που σημαίνει αποδιώχνω, εκφοβίζω. Κηρασοβία- Κηράσοβο σημαίνει, λοιπόν, αυτό που διώχνει τις συμφορές.
Η δεύτερη θεωρία μάς λέει ότι προέρχεται από τη λέξη Κε(ι)ρατζής. Έτσι λένε αυτόν που μισθώνει τα μουλάρια του για να κάνει μεταφορές. Κατά τα χρόνια της Ρωμαιοκρατίας - Βυζαντίου και Τουρκοκρατίας, λένε ότι οι Κερασοβίτες μετέφεραν ξυλεία από τα δάση του Σμόλικα στα λιμάνια της Βορείου Ηπείρου (Αυλώνα) για να χρησιμοποιηθούν στη Ναυπηγική.
Κάτοικοι - Οικονομία - Συγκοινωνία
Το χωριό μας έχει περίπου 350 κατοικίες. Τους χειμερινούς μήνες έχει περίπου 100 μόνιμους κατοίκους, περισσότεροι από αυτούς συνταξιούχοι. Το καλοκαίρι υπερβαίνουν τους 1.000.
Η παραγωγή του χωριού συνίσταται σε μικρές καλλιέργειες κηπευτικών κατά κύριο λόγο και μικρές κτηνοτροφικές μονάδες.
Συγκοινωνιακά συνδέεται με την Κόνιτσα και τα όμορα χωριά δυο φορές ιην εβδομάδα με λεωφορεία του ΚΤΕΛ.
Φορείς - Σύλλογοι
Στο χωριό λειτουργεί κοι δραστηριοποιείται ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κοινής Χορτονομής, ο οποίος νοικιάζει τα βοσκοτόπια του χωριού κοι με τα έσοδα αυτά εκτελεί
κοινωφελή έργα. Οι απόδημοι Κεροσοβίτες ίδρυσαν Αδελφότητες στους τόπους διομονής τους (Κιάτο- Ιωάννινα - Αθήνα -Αμερική). Πολυπληθέστερη είναι η Αδελφότητα Αθηνών, η οποία εκδίδει τριμηνιαίο περιοδικό και διοργανώνει ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Λίγα για την ιστορία του
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, 26 Οκτωβρίου 1912, οι Κερασοβίτες αναθάρρησαν και πήραν τα όπλα για να διώξουν τον Τούρκο δυνάστη. Μετά από σκληρές μάχες και χωρίς βοήθεια, οι κατακτητές επέστρεψαν και έκαψαν ολοσχερώς το χωριό (Ιανουάριος 1913).
Στον πόλεμο του '40 οι κάτοικοι συμμετείχαν ενεργά. Πάνω από 50 άντρες πολέμησαν στην πρώτη γραμμή. Αφανείς ηρωίδες ήταν οι γυναίκες του χωριού, οι οποίες με αυτοθυσία μετέφεραν ζαλικωμένες εφόδια στην πρώτη γραμμή και στην επιστροφή τραυματίες. Είκοσι Κερασοβίτες έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα αυτόν.
Στις 5 Νοεμβρίου 1940 μια βόμβα από ιταλικό αεροπλάνο έπεσε στο ιερό της κεντρικής εκκλησίας, προκαλώντας μόνο υλικές ζημιές.
Στον εμφύλιο πόλεμο, στα γειτονικά βουνά Κλέφτη και Ταμπούρι έγιναν οι πιο αιματηρές μάχες. Την περίοδο αυτή (1945-49) σκοτώθηκαν 65 χωριανοί μας και ξεριζώθηκαν ως πολιτικοί πρόσφυγες πάνω από 200 άτομα.
Αξιοθέατα
Κεντρική εκκλησία: Κτίστηκε το 1812 και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της θεοτόκου. Οι αγιογραφίες της είναι έργο Σομαρινιωτών κοι Χιονιαδιτών αγιογράφων. Το καμπαναριό είναι χτισμένο το 1971 από τους σπουδαίους Κερασοβίτες μαστόρους Αχιλλέα και Βαγγέλη (Σιούλα) Νάκο. Στο χωριό μας υπάρχουν διάσπαρτα 10 εξωκκλήσια.
Δημοτικό Σχολείο:
Άρχισε η ανέγερση του το 1938 και διεκόπη λόγω του πολέμου. Ολοκληρώθηκε το 1953. Είναι έργο Κερασοβιτών μαστόρων και αποτελεί εξαίρετο δείγμα της τέχνης των λιθοξόων της εποχής. Στο χρόνια της οκμής του στέγαζε 300 μαθητές. Σήμερα χρησιμοποιείται για τις γενικές συνελεύσεις του Συνεταιρισμού, για διάφορες εκθέσεις και ως ττνευματικό στέκι για τους νέους του χωριού.
Ο Ξενώνας:
Ανηγέρθη το 1982. Διαθέτει 11 όμορφα ανακαινισμένα δωμάτια (φωτ.) δυναμικότητας 35 κλινών. Στο ισόγειο υπάρχει τοβέρνα και μίνι μάρκετ.