Έδαφος

Το έδαφος του χωριού μας είναι τελείως ορεινό. Αποτελείται κυρίως από φλύσχνες και αργιλικούς σχιστόλιθους. Η υψηλότερη περιοχή από ασβεστόλιθο, αλλά και μάρμαρο. Αυτές οι περιοχές είναι ο Σμόλυγκας, τα Σουβλιά, ο Κλέφτης, το Ταμπούρι-Μπέκος, η Γύφτισσα. Έχει μικρά ωραιότατα οροπέδια, π.χ. Κάμπος, Μπιγκόζι, Μεγαγιάννη, χαλασμένα, πλαγιές και και μικρές καταπράσινες λοφοσειρές (τσιούμες δύο) δεξιά-αριστερά του χωριού μας, χαράδρες, και ξέφωτα μεγάλα.

 

Νερά

Το χωριό μας κατακλύζεται από τα νερά, έχει άφθονα. Πρώτα πρώτα τα δυο ποτάμια του, δεξιά-αριστερά του χωριού μας, τα ονομαζόμενα «Κακόλακκος» και «Βουρκοπόταμος» πηγάζουν από τον αγέρωχο γέρο Λύγκο. Έχουν πεντακάθαρα -κρυστάλλινα νερά, χειμώνα καλοκαίρι. Από αυτά ποτίζουν οι κάτοικοι τα χωράφια τους και τους κήπους τους. πέραν αυτού δίνανε υδραυλική δύναμη και λειτουργούσαν και οι 7-8 νερόμυλοι του χωριού μας, όπως και τα «μαντάνια» και οι «νεροτριβιές» όπου επεξεργάζονταν τα ρούχα και σκεπάσματα των κατοίκων τα παλιά χρόνια, αλλά και μέχρι τη δεκαετία του 1970.

 

Υπέδαφος

Το υπέδαφος της περιοχής του χωριού μας δεν έχει μέχρι σήμερα καμιά εκμετάλλευση. Πιθανότατα υπάρχουν κοιτάσματα κασσίτερου, αργυρομόλυβδου, θειαφιού και κάρβουνου. Εκείνο που είναι σίγουρο και αδιαμφισβήτητο είναι ότι το Ινστιτούτο Γεωλογικών Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) έχει αποφανθεί ότι διατρέχει κίνδυνο από κατολισθήσεις. Το φανερώνουν οι δρόμοι, τα σπίτια, οι καλύβες και τόσα άλλα. Το ΙΓΜΕ ισχυρίζεται ότι κάτω από το χωριό, σε μεγάλο βάθος, περνάει υπόγειος ποταμός.

Υψόμετρο

Η έκταση του χωριού μας απλώνεται από το υψόμετρο των 500 μέτρων μέχρι την κορυφή του Σμόλυγκα 2,638 μέτρα. Το χωριό βρίσκεται στα 1040-1050 μέτρα.

 

Κλίμα

Το κλίμα που επικρατεί είναι το ηπειρωτικό, το ορεινό που παρατηρείται στους ορεινούς όγκους του Πίνδουν της Ηπείρου. Η νέφωση είναι πυκνή, η ηλιοφάνεια λίγη, μεγάλο χειμώνα με πολλές βροχές και χιόνια. Οι βροχές αρχίζουν το φθινόπωρο μέχρι το Μάιο. Η μέση θερμοκρασία είναι 21-22 βαθμούς.

Η διαφορά όμως είναι μεγάλη μεταξύ μέσης ελάχιστης και μέσης μέγιστης θερμοκρασίας και μεταξύ ημέρας και νύχτας, εξαιτίας των καθοδικών ψυχρών ρευμάτων που δημιουργούνται την νύχτα από τα ΒΑ υψώματα (Βέργου - Ζεκίρι) προς την κεντρική και δυτική περιοχή του χωριού μας. Παγετοί πολλοί τα παλιά χρόνια, αλλά και σήμερα ακόμη. Τα σημερινά χρόνια το κλίμα έχει αλλάξει πολύ. Δεν έχουμε άφθονα χιόνια, ούτε βροχές πολλές. Δεν «κρατάει» πλέον ο γέρο Σμόλυγκας στις απότομες κορφές και ..... των «βαθυλάκκων» τα παλιά χρόνια και πάγους, που προμηθεύονταν οι Κιρασοβίτες στα πανηγύρια και στις χαρές για συντήρηση των τροφών και κρύων ποτών.

 

Χλωρίδα

Η χλωρίδα του χωριού μας είναι πλουσιότατη. Έχουμε φυτά του κήπου και του βουνού, τα άγρια. Πεύκα μαυρόφλουδα και ασπρόφλουδα (ρομπόλια-πεύκα, έλατα, οξιές, βαλανιδιές, κισσούς, πλατάνια, ιτιές, κρανιές, κέδρους, σφεντάνια, γιάβρους, καρυδιές, καστανιές, αμυγδαλιές, κουρτσιές, μηλιές, τσαπουριές και ότι άλλο φανταστεί ο άνθρωπος.

 

Πανίδα

Την πανίδα αποτελούν τα ζώα, μικρά και μεγάλα που ζουν σε μια περιοχή. Τα ζώα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες, τα άγρια του βουνού και τα οικόσιτα του σπιτιού. Άγρια έχουμε: καφέ αρκούδες, λύκους, λύγκους, αγριογούρουνα, αγριόγατες, ζαρκάδια, αγριόγιδα, λαγούς, αλεπούδες, βερβερίτσες, φίδια πολλών ειδών, σαύρες, γκουστερίτσες, χελώνες, ποντίκια και άλλα πολλά μικρά είδη.

Τα οικόσιτα είναι λίγο πολύ γνωστά π.χ. πρόβατα, γίδες, αγελάδες, μουλάρια, γαϊδούρια κλπ. Από πουλιά, πολλών ειδών π.χ.χελιδόνια, αγριοπερίστερα, τώρα εξαφανίστηκαν, αετοί, πέρδικες, αηδόνια, κοτσύφια, φλώρια, κούκους, τσαλαπετεινοί, κοράκια, αγριόκοτες, κίσσες, νυχτοπούλια, γκιώνιδες, σπουργίτες, μπεκάτσες κ.λπ.

Ο Αετός του Κερασόβου

Ο Αχιλλέας Πασιάς 96 ετών, μας διηγήθηκε το 1999 τα εξής για τον αετό του χωριού μας: ο αετός του Κερασόβου σκοτώθηκε το 1928 από κάποιο Ελβετό περιηγητή. Το όρνιο αυτό ζούσε ψηλά στις απόκρυμνες κορυφές του Σμόλυγκα (Βαθύλακκο), στη θέση που ονομάζονταν «κουτάρια», άκρα του γέρου Σμόλυγκα. Ο Ελβετός περιηγητής - κυνηγός τον παρακολουθούσε από καιρό, αφού διέμενε στη Σαμαρίνα. Σκοπός και στόχος του να τον σκοτώσει, αλλά δεν μπορούσε. Σκέφτηκε το εξής τέχνασμα-κόλπο. Κάποια ημέρα, κρέμασε από κάποιο δέντρο ή βράχο ένα σκοτωμένο γατάκι. Ο αετός που τριγυρνούσε το εντόπισε, «μάτι αετού» λέει η παροιμία, και κατέβηκε για να το πάρει. Αυτήν την ευκαιρία ζητούσε και ο Ελβετός κυνηγός, ο οποίος καιροφυλακτούσε εκεί κοντά, ρίχνει και τον σκοτώνει. Δεν τον πήγε στη Σαμαρίνα, αλλά τον έφερε στο Κιράσοβο, στο σπίτι το πατρικό του Αχιλλέα Πασιά, τότε 23 ετών άντρας. Είχε άνοιγμα φτερό με φτερό 3 μέτρα ολόκληρα. Εκεί τον ταρίχευσε και τον βαλσάμωσε, τον φόρτωσε σε κάποιο ζώο και αναχώρησε για τη χώρα του. Για καλή μας τύχη, στο τελωνείο της Μερτζάνης, λειτουργούσε προπολεμικά, ανακαλύφθηκε και κατακρατήθηκε και έτσι παραδόθηκε στο Μουσείο Αθηνών. Το 1939 τον είδε και πάλι ο ίδιος ο Αχιλλέας Πασιάς, φαντάρος όντας στην Αθήνα. Είχε την πινακίδα που έγραφε «αετός του Κερασόβου». Έκτοτε αγνοείται η τύχη του. ο τέως Γραμματέας του χωριού μας κ. Παπαγιάννης Κώστας, γνωρίζει που είναι, αλλά σιωπά, δεν το φανερώνει, κρίμα μεγάλο.

Λίμνες

Άφησα τελευταίο το ζήτημα αυτό, γιατί έχει όλως εξαιρετική σημασία, για εμάς τους Κιρασοβίτες, εφόσον οι υπάρχουσες δύο λίμνες βρίσκονται στα μέρη μας, στα Κερασοβίτικα, αφενός και αφετέρου λόγω της μυθολογίας γύρω από τις «δρακολίμνες» του Πίνδου ή της Πίνδου.

Στην αρχαία εποχή η Πίνδος θεωρούνταν ιερό βουνό, αφιερωμένο στον Θεό Απόλλωνα και στις Μούσες, όπως και ο Παρνασσός.

Το όνομα Πίνδος το πήρε η οροσειρά από τον ομώνυμο ήρωα (Πίνδο) γιο του Μακεδόνα βασιλιά της Μακεδονίας. Ο Μακεδόνας αυτός είχε τρία (3) παιδιά, τα δυο από αυτά φθόνησαν τον αδελφό τους Πίνδο, και θέλανε να τον εξοντώσουν. Αυτός όμως για να σώσει τη ζωή του, έφυγε στο βουνό αυτό, τον Λύγκο. Εδώ για να επιβιώσει, τρέφονταν με κυνήγι και χόρτα. Πάνω στο κυνήγι συναντήθηκε και γνωρίστηκε με ένα ανθρωπόμορφο δράκοντα φίδι με το οποίο έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Οι αδελφοί του όμως δεν τον ξέχασαν, έφθασαν στον Λύγκο και κατόρθωσαν να τον εξοντώσουν. Ο φίλος όμως δράκος έθαψε τον Πίνδο εδώ και το βουνό ονομάστηκε από τότε πίνδος. Αυτά λέει η μυθολογία, η οποία στα νεότερα χρόνια συνεχίστηκε. Τα τρία αδέλφια, οι τρεις δράκοντες που διαμένουν στις τρεις (3) Δρακολίμνες της Πίνδου, (Σμόλυγκα, Τύμφη, Λάκμωνα), οι δυο δεν κατόρθωσαν να εξοντώσουν τον τρίτο, του Σμόλυγκα. Οι δυο άλλοι διέμεναν στις δρακολίμνες της Τύμφης (πάνω από το Πάπιγκο) ο ένας, και στον Λάκμωνα (Περιστέρι) ο άλλος. Και άρχισε ο πόλεμος μεταξύ τους, εκτοξεύοντας παντός είδους υλικά. Όλο το σχετικό μύθο-παράδοση έχει δημοσιεύσει ο ποιητής Ηπειρώτης Κώστας Κρυστάλλης στον «Παρνασσό» του Ιουνίου του 1890. Εδώ αναφέρεται μόνο το σχετικό πανάρχαιο τραγούδι, εφόσον όλα αυτά σχετίζονται άμεσα με την ιστορία του χωριού μας:

Στις Σαμαρίνας τα βουνά, της Εοιβίας τους τόπους, εκεί που πέντε δεν πατούν, και δέκα δεν διαβαίνουν, εγώ μονάχος πέρασα, πεζός και αρματωμένος με τιτριμίδες στο σπαθί, με φούντες στο τουφέκι. Εξήντα δράκους σκότωσα κι εξήντα έχω λαβώσει, και πέτυχα και το στοιχειό σε μια ψιλή ραχούλα. Σείεται και σειούνται τα βουνά, σίεται και σειούνται και οι κάμποι.

Ταράζει τα ποδάρια του και δέντρα ξεριζώνει, στριγγλιά φωνή εφώναζε, βογγούν βουνά να ράχες. εδώ που πέντε δεν πατούν και δέκα δεν διαβαίνουν τι γύρευες μονάχος σαν πεζός κι αρματωμένος;

Η άλλη, η δεύτερη μικρή λιμνούλα, στα μέρη μας είναι αυτή του Κέτση.Το μεγαλύτερο μέρος αυτής είναι υπόγεια, καλύπτεται από καλάμια-χόρτα. Εδώ η μυθολογία-παράδοση λέει, πως ένας ζευγάς παπάς του χωριού μας ενώ όργωνε το χωράφι του εκεί δίπλα, το ζευγάρι αφήνιασε και τρελό τράβηξε για τη λίμνη, όπου και καταποντίστηκε με τον παπά μαζί. Τεμάχιο από το ράσο του παπά ή το καλυμαύχι (καπέλο) βρέθηκε και βγήκε σε μια πηγή κάτω στο εξωκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας του Μακρυγιάννη. Αυτό φανερώνει προφανώς ότι τα νερά της μικρής αυτής λίμνης φεύγοντας υπόγεια σχηματίζουν στα χαμηλότερα πηγές.