Βαλκανικός πόλεμος 1912-1913, Μικρασιατικός πόλεμος 1920-1922.

 

Με τους Βαλκανικούς πολέμου, η Ελλάδα μας έγινε μεγάλη, τράνωσε, έγινε η χώρα των δύο Ηπείρων (Ευρώπη-Ασίας) και των πέντε θαλασσών. Απελευθερώθηκε και η Ήπειρός μας, πλην τμημάτων της Β. Ηπείρου. Και εδώ, στους πολέμους αυτούς, οι πρόγονοί μας μεγαλούργησαν, έδρασαν, πολέμησαν ανδρείως-γενναία. Το χωριό μας, είναι το ΠΡΩΤΟ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟ της επαρχίας της Κόνιτσας που επαναστάτησε ήδη (5) μήνες (από Οκτώβριο 1912) προ της απελευθέρωσης (21./2/1913) των Ιωαννίνων και της Ηπείρου. για την ηρωϊκή του αυτή πράξη υπέστη επιδρομή τούρκικων στρατευμάτων 2.000 περίπου από Κόνιτσα, και μετά από «προδοσία» ομοθρήσκων Ελλήνων και σκληρού αγώνα ημερών κάτω στην Κλεισούρα (Μασίτσα) υπέκυψε στις υπέρτερες στρατωτικές δυνάμεις και καταλήφθηκε στις 18-19 Ιανουαρίου 1913. Ευτυχώς τα γυναικόπαιδα με τους γέροντες και τα οικόσιτα ζώα κατέφυγαν, εν μέσω 1,5-2 μέτρων χιόνι, στα φιλόξενα χωριά της Δ. Μακεδονίας που ήδη είχαν απελευθερωθεί από τον προελαύνοντα στρατό των Ελλήνων. Το χωριό κάηκε, σχεδόν τα 3/4 των σπιτιών, μόνο η κεντρική εκκλησία γλίτωσε τον εμπρησμό, αφού προηγούμενα λεηλατήθηκε από τους Τούρκους και Τουρκαλβανούς, και από τα γύρω κοντινά μας χωριά. Κάηκαν και 2-3 άτομα, γέροντες, γερόντισσες. Στις 25-26 Γενάρη έφτασε λόχος του ελληνικού στρατού, με επικεφαλής τον Λοχαγό Παπανικολάου, συνήφθη μάχη με τους Τούρκους, τους έδιωξαν στην Μόλιστα και Στράτσιανη. Από τότε το χωριό μας ήταν ελεύθερο, ενέπνευσε τον καθαρό αέρα της λευτεριάς, ύστερα από 496 χρόνια μαύρης τούρκικης σκλαβιάς (1417-1913).

Τώρα για τον μικρασιατικό πόλεμο, 1920-1922. Εκείνο που είναι επίσημα γνωστό, από στοιχεία είναι ότι στον πόλεμο αυτό πολεμούσαν 150 Κιρασοβίτες στρατιώτες, πολλοί σκοτώθηκαν και άλλοι τραυματίστηκαν, άλλοι αγνοήθηκαν, άλλοι αιχμαλωτίστηκαν, και αργότερα ελευθερώθηκαν, πάντως και εδώ το χωριό μας, πλήρωσε ακριβά, με αίμα και την εκστρατεία αυτή, στα αφιλόξενα κεντρικά μέρη (ερήμους της Άγκυρας). Τους αξίζει τους γενναίους στρατιώτες που τότε, λόγω των συνεχών πολέμων (1912-1922), υπηρετούσαν και 8-10 χρόνια συνέχεια, τιμή και δόξα από εμάς τους σημερινούς Έλληνες. Αυτοί πολεμούσαν για την τιμή της, την δόξαν της πατρίδας μας και το ελληνικό κράτος, υποχρέωνε της οικογένειες αυτών των Κιρασοβιτών στρατιωτών να πληρώνουν το «αγαλίκι» στους μπέηδες-αγάδες της Φράσαρης της Πρεμετής, την περίοδο των πολέμων αυτών. Βλέπετε αγαπητοί συγχωριανοί που είχε φτάσει το ελληνικό κράτος, να υποχρεώνει ακόμη και δια των στρατιωτικών όπλων, την καταβολή στους μπέηδες-αγάδες το «αγαλίκι». (Πληρ. περισσότερες στο βιβλίο του Δ. Σαμαρά).

 

ΟΙ ΚΕΡΑΣΟΒΙΤΕΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ ΣΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

Η Μικρά Ασία υπήρξε κοιτίδα λαμπρού πολιτισμού και μια από τις πλέον ακμάζουσες περιοχές του Ελληνισμού από τους πανάρχαιους χρόνους. Εδώ κατά τον 8ο π.Χ. αιώνα γεννήθηκε η επική ποίηση με τον Όμηρο. Τον 6ο αιώνα π.Χ. αναπτύχθηκαν η φιλοσοφία, η λυρική ποίηση, η επιστημονική σκέψη και οι τέχνες. Τα εντυπωσιακά μνημεία μαρτυρούν ακόμη και σήμερα το μεγαλείο που δημιούργησαν οι Έλληνες πρόγονοί μας στη γη της Ιωνίας.
Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η Μικρά Ασία αποτελούσε τον κορμό της Αυτοκρατορίας.
Κατά το τέλος του 18ου αιώνα στην περιοχή αυτή ζούσαν περίπου 2 εκατομμύρια Έλληνες. Μόνο στη Σμύρνη και στα περίχωρά της ζούσαν 555 χιλιάδες ομοεθνείς μας.
Το 19ο αιώνα στις μικρασιατικές πόλεις ( Σμύρνη, Αϊβαλί, Πέργαμος, Κίος, Έφεσος, Αϊδίνιο, Φιλαδέλφεια κ.ά.) είχαν 2.300 ελληνικά σχολεία με 200.000 μαθητές και 5.000 δασκάλους καθώς επίσης 2.200 εκκλησίες με 3.000 ιερείς.
Οι ελληνικές μητροπόλεις και τα σχολεία τους ανέδειξαν σπουδαίες μορφές λογίων όπως ο Γ. Σεφέρης, ο Φ. Κόντογλου, ο Ηλ. Βενέζης η Διδώ Σωτηρίου και άλλοι. Ήταν πραγματικά «η μάνα του κόσμου» όπως την αποκάλεσε ο συγγραφέας Αιολικής Γης.
Στη δοξασμένη αυτή περιοχή το Μάιο του 1919 αποβιβάστηκε τμήμα του ελληνικού στρατού ύστερα από απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων για να προστατέψουν τους χριστιανικούς πληθυσμούς από τις εκκαθαρίσεις των Τούρκων του Κεμάλ Ατατούρκ. Η εκστρατεία αυτή κράτησε μέχρι τον Αύγουστο του 1922. Η γενναιότητα των στρατιωτών μας σε συνδυασμό με τις πολιτικές και διπλωματικές ικανότητες του Ελευθέριου Βενιζέλου δημιούργησαν την Ελλάδα των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων. Η Μεγάλη Ιδέα με την οποία γαλουχήθηκαν γενιές και γενιές είχε γίνει πραγματικότητα!
Η Μικρασιατική Εκστρατεία ήταν η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στη νεότερη ιστορία μας: 250.000 στρατιώτες μας πολεμούσαν στο αφιλόξενο έδαφος της Κεντρικής Μικράς Ασίας επί δύο σχεδόν χρόνια. Σε κάποια στιγμή το πολεμικό μέτωπο εκτείνονταν σε 700 χιλιόμετρα!
Στην εποποΐα αυτή πήραν μέρος πολλοί Κερασοβίτες τους οποίους έχουμε χρέος να μνημονεύσουμε ως ελάχιστο φόρο τιμής γι’ αυτούς και τους απογόνους τους.

Αυτοί είναι:

1. Αποστόλου Κωνσταντίνος του Δημητρίου
2. Αποστόλου Ιωάννης του Δημητρίου
3. Βάϊλας Γούλης (Σκόντρας)
4. Γαλάνης Κωνσταντίνος
5. Γαλάνης Χρήστος
6. Γκουγκέτας Αθανάσιος
7. Γκουγκέτας Λεωνίδας
8. Γκουντούλης Δημήτριος (Τούλιας)
9. Γκουντούλης Γεώργιος
10. Γκουντούλης Χρήστος
11. Γκούτσιος Δημήτριος
12. Ευθυμίου Κωνσταντίνος
13. Ζαμάνης Χρήστος
14. Ζήκας Κώστας (Κρούπας)
15. Ζιούλης Νικόλαος
16. Ζούκας Ιωάννης
17. Ζούκας Σπύρος
18. Καλύβας Νικόλαος
19. Κιτσάκης Γιώργος
20. Κουπατσιάρης Γεώργιος
21. Κουπατσιάρης Χρήστος
22. Κουκούμης Γιώργος
23. Κουκούμης Ιωάννης
24. Κυράτσης Ιωάννης (σκοτώθηκε στον πόλεμο αυτό)
25. Κωτούλας Αριστοτέλης
26. Μακρυγιάννης Γεώργιος
27. Μανέκας Νικόλαος
28. Νάκος Κωνσταντίνος ή Σιούλας
29. Νάκος Βαγγέλης
30. Νταγκοβάνος Βαγγέλης
31. Νταγκοβάνος Ιωάννης του Αθανασίου
32. Νίτσας Νικόλαος
33. Παναγιώτου Χαράλαμπος
34. Παπαγεωργίου Ιωάννης (σκοτώθηκε στον πόλεμο αυτό)
35. Παπαγεωργίου Λάζαρος
36. Πασιάς Αχιλλέας
37. Παστρεμάς Κωνσταντίνος
38. Σαμαράς Δημήτριος
39. Σελσιιώτης Αριστοτέλης
40. Σελσιώτης Ιωάννης
41. Σιάφης Χρήστος του Ευαγγέλου
42. Σκαλωμένος Λάζαρος
43. Στρατσιάνης Ιωάννης του Δημητρίου
44. Τέλλης Λάζαρος
45. Τέλλης Χρήστος ή Χρηστάκης
46. Τζίνας Αποστόλης
47. Τζίνας Βαγγέλης
48. Τζίνας Βασίλειος 1
49. Τζίνας Ιωάννης του Ευαγγέλου
50. Τσιαούσης Ευάγγελος
51. Τσιάτσιος Νικόλαος
52. Τσιάτσιος Ηλίας
53. Χαρισιάδης Ιωάννης

Για αυτούς τους ήρωες θα άξιζε κάποια στιγμή να γίνει επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών τους και να αναγραφούν τα ονόματά τους στο Ηρώο του χωριού.

1.Ο Βασίλης Τζίνας είχε εκπαιδευτεί στη Μικρασιατική Εκστρατεία ως νοσοκόμος και όταν επέστρεψε στο χωριό με πολλή προθυμία και ζήλο πρόσφερε τις υπηρεσίες του σε κάθε χωριανό που προσέτρεχε σ’ αυτόν για να τον περιθάλψει.